Geert van Istendael
Geert van Istendael (Ukkel, BÉLGICA 29 de marzo de 1947) es un escritor, poeta y ensayista flamenco.
Van Istendael creció en un entorno culto e internacional. Su padre, August van Istendael, que publicó tres volúmenes de poesía, fue asesor personal del canciller alemán Konrad Adenauer y del cardenal Frings. Van Istendael pasó parte de su juventud en la ciudad holandesa de Utrecht, barrio de Oog in Al, y siente desde entonces un gran cariño (no exento de crítica) por Holanda y los holandeses.
Estudió sociología y filosofía en la Universidad Católica de Lovaina. De 1978 a 1993 fue reportero y presentador en el noticiero de la VRT (radiotelevisión flamenca). Se especializó en reportajes sobre la política belga, la arquitectura y el urbanismo de Bruselas, y Alemania, particularmente la antigua República Democrática Alemana.
Desde 1993 se dedica sólo a la escritura. Como ensayista, columnista, polemista, poeta y prosista se siente fascinado por el complejo sistema político belga y en especial por su ciudad natal y de residencia, Bruselas. Su poesía es deliberadamente accesible, orientada a temas de la vida cotidiana y de línea humanista. A menudo la usa para protestar contra la forma en que la "desastrosa modernización" de la sociedad hacia un mundo tecnológico e industrial que deja muy poco espacio para el espíritu humano.
Istendael se dio a conocer ante el gran público con su libro "Het Belgisch labyrint" (El laberinto belga) o "De schoonheid van de wanstaltigheid" (La belleza de la deformidad) (1989), y con "Alle uitbarstingen" (Todos los exabruptos) (2001). En 2005 apareció "Mijn Nederland" (Mis Países Bajos), como respuesta a la petición de aclarar Holanda a los holandeses perplejos.
Van Istendael tiene una gran reputación como traductor de autores alemanes: Goethe, Heine, Brecht, Fried, Kahlau.
En 1995 recibió el premio Geuzenprijs.
Van Istendael ha afirmado en muchos debates ser partidario de la unión de todos los países del Benelux en un estado que tuviera como lenguas el alemán, el francés y el neerlandés y en el que pudieran encontrarse y enriquecerse esas tres culturas. Van Istendael vive en Etterbeek, uno de los 19 distritos de la Región de Bruselas-Capital.
En 2007 uno de sus relatos breves, De maagd en de neger (La doncella y el negro) sirvió de base a su hija Judith Vanistendael para publicar un álbum de historietas.
Obras
1983 De iguanodons van Bernissart. poemas)
1987 Plattegronden. Amsterdam poemas).
1989 Het Belgisch labyrint, of De schoonheid der wanstaltigheid'. ensayos)
1991 Verhalen van het heggeland. relatos)
1992 Arm Brussel. Amsterdam ensayos)
1994 Bekentenissen van een reactionair. ensayos)
1995 Vlaamse sprookjes.
1996 Het geduld van de dingen. poemas)
1997 Altrapsodie. novela)
1997 Anders is niet beter. (ensayos)
1999 Nieuwe uitbarstingen. (ensayos)
2001 Alle uitbarstingen. artículos)
2003 De zwarte steen. novela)
2005 Mijn Nederland. (ensayos)
2006 Alfabet van de globalisering. (ensayos)
2007: Mijn Duitsland (ensayos)
2008: Kerstverhaal (en colaboración con Judith Vanistendael)
A PAUL VAN NEVEL
Illustrissimus Magister Polyphoniae
Preciado amigo: Me preguntas
en tu carta desde San Petersburgo
por qué no somos rusos.
Tengo un hijo, Paul, que cita
con amor a Puchkin en su lengua
de látigos y tierra negra.
No somos rusos, dice mi hijo,
es la llanura, padre, es
el ancho cielo que esconde a su dios.
Mi hijo ha viajado y ha estudiado,
sabe lo que no somos.
¿Sé yo
lo que soy? ¿Qué voces hablan
en mi voz? ¿Qué huella sigo,
bordeando abismos de historia,
atravesando las ciudades derruidas
de la etimología, evitando las fuentes
de ideología, aunque arda
en mi lengua la sed de la verdad?
Tú mucho hace ya que viajas
por estratos donde Europa duerme,
donde los sedimentos de
las voces de Europa callan.
Tú penetras en cárceles de papel,
tienes la paciencia de las llaves
y liberas las voces de Europa
de las jaulas de los pentagramas.
Caeli movendi sunt. La polifonía
en mi oído se instala,
rosa latina.
Conocemos las colinas romanas
de Ventadour y de Guillermo,
escuchamos a los mismos campesinos,
la cultura es campo, piedra y voz.
Dices que allí el sol iluminó por vez primera
las flores de un nuevo latín.
Mas yo busco cobijo en tu apellido,
busco la niebla, busco la noche.
Oigo el ladrido septentrional
y cuando doy un respingo, replico, consiento,
las palabras son techos en la lluvia,
las palabras son fuegos en el frío.
Mis estrechos senderos por el pólder
de este papel son filamentos,
el lino crudo de mi lengua flamenca,
lanzado por la urdimbre ceñida
de mi amado neerlandés.
¿Qué soy yo, Paul? ¿Una palabra, una vibración
en bajo cielo? ¿Soy como libros
en que los sones extranjeros se extravían?
¿Qué somos, Paul? ¿Las garrapatas
en el abdomen de Asia?
¿Somos los vándalos eternos,
condenados a bajar de sus pedestales
las altas cabañas mutuas, una y otra vez?
¿O somos cantores que hacen corro,
obnubilados por el vino precioso
de un latín de afinación germánica?
Tibi,
Geert.
(título original: Aan Paul van Nevel; extraído de: Taalmachine [Máquina de hacer idioma]).
© Traducción española: Diego J. Puls 2003
NAVEGABAN HACIA LAS PUERTAS DEL CIELO...
«Anhelar siempre, igual perder.»
J.J. Slauerhoff - Een eerlijk zeemansgraf (Un sepulcro digno en el mar)
Navegaban hacia las puertas del cielo,
la noche lo prometía todo, tras las estrellas
un dorado lago de luz, con lujo derramado.
Iban flotando por aguas de olvido,
largo era el camino, como arena su sed,
el viaje un misterio como una vida humana.
Ya llegaban al fin. El último barquero
les cobró un caro peaje. El último rompiente
los elevaría al paraíso.
¿Adónde han ido? ¿Adónde han llegado?
Cómo callan las negras mujeres en las playas.
(extraído de: Taalmachine [Máquina de hacer idioma]).
© Traducción española: Diego J. Puls 2003
LADRILLO
Tiene unas manos angulosas de albañil.
Gana la regularidad de los panales
cuando encuentra con sus pares
un vínculo. A nivel. Encajado. Exhala huecos,
bóveda y arco alumbran su razón.
Es muy capaz, y lo apuntala todo. Empedrado
holandés, alcantarilla romana, de Babel al gótico,
él es el callo de las ciudades. A veces (corriente) térmica.
(extraído de: Taalmachine [Máquina de hacer idioma]).
© Traducción española: Diego J. Puls 2003
(con ocasión de un taller de traducción de poesía en el marco del
Kunstenfestival des Arts de Bruselas, 2003)
3 september 2004
De theepot op mijn eettafel,
het mooiste monument van deze stad.
De stilte in mijn woonkamer,
gebeeldhouwd,
de omtrekken helder. In de tuin
een kinderstem, een stap op straat, een auto.
De stilte in de kamer en de theepot,
de mooiste monumenten,
breekbaar, breekbaar.
In deze kamer, deze stad,
nog vóór mijn geboorte,
kwam zestig jaar geleden
vrede wonen. Al die jaren,
een theepot op tafel.
Stilte.
Uitgeverij Atlas, Amsterdam 2006
Groot boerderijdak
Het dak ligt op zijn buik. Nee, haar buik, dak
is moederlijk. Dak mompelt ‘ons’ tot kepers
en vee en kind. Damast of voddenbak,
dak houdt ze droog. Een dak torst zon en regen,
blij en venijn verleent het onderdak.
Gebinte vouwt de vingers tot gebeden.
Als eik zo hard is de arbeid van de boer.
Hij dekt zijn dak. Zijn moeder. Dikke hoer.
Uitg. Atlas 1996
Ik ga nu slapen met mijn verdriet...
Ik ga nu slapen met mijn verdriet.
Zelf slaapt het al. Het voelt mij niet.
Jaagt het zich op van droom naar droom,
zo bang als ik voor dwalende vragen?
Ik weet het niet. Ik lig en kijk
het zwart in. Ik ben ver van het lijf
dat naast me ademt. Ik gebied
mijn hersens , tervergeefs, te doven.
Zij spinnen een eentonig lied,
verjagen slaap maar niet verdriet,
dat in zijn droom mijn slaap verbiedt.
En als het ontwaakt? Vlucht ik dan? Sla ik?
Omhels ik het? Het lichaam naast me
beweegt. Het kreunt. Ik ken het niet.
Uitg. Atlas 1996
(voor mijn zoon Kor)
De jongen leidt de man naar eerbied en naar stilte.
De zoon leert vader hoe hij wezen moet,
verwonderd, sprakeloos, verrukt,
de zoon leert vader hoe hij zijn moet: klein.
Dit zal een tijdzang zijn, een lied van eeuwen,
een lied van beesten die niet meer bestaan,
in dodelijke stilte hier, nu staan.
In een museum, in het verste park,
zien kleine jongens beesten die de tijd zijn,
ouder dan wat dan ook. Alleen de stenen
zijn bij benadering zo oud. Niets wordt
herinnerd, niets herkend, een vreemd gebeuren,
geheugenloos, seizoenloos, heet en dom.
Langs stenen bogen, onder bomen loop ik
voorzichtig met de jongen langs de vijver
naar beesten achter in het verre park.
Een huis staat in dat afgelegen park,
soms is het open, soms ook niet.
Daar waken grijze mannen over beesten.
Ze weten, wij zijn meesters van de beesten.
Suppoosten zijn onzichtbaar sterk en zwijgen.
Hij heeft mijn hand in zijn handje genomen
en heeft me meegetrokken. In zijn ogen
lag weer die verre, harde blik. Hij zei,
ik wil de beesten zien in het museum,
ik wil naar het museum in het park.
En ik moest gaan. We liepen door de regen
langs ronde vijvers, hij en ik, langs de
begroeide zijkant van een ander,
volledig oninteressant museum,
langs heggen, over glimmende kasseien,
door een ijzeren poort, langs nog een vijver,
riet en eenden, bladeren en regen,
tot bij een hooggelegen citadel.
Zo wandelen wij veilig door het park,
de kleine jongen en de grote jongen,
verwonderd in de koude hand der planten,
in weidse regen schroomvol naderend,
begerend de rigiditeit der beesten.
uitgegeven bij De Arbeiderspers 1993
Keukentafel
Er zit een gat in het blad. En het is krom.
Het heeft gewerkt en zij heeft laten werken.
Eenkennig werd ze nooit. Veelgodendom
van sap en bier en bloed vond altijd toevlucht
binnen de kringen van haar heiligdom.
Haar stutten zijn geen zuilen. Het zijn poten,
viervuldig hun geloof, maar steeds oprecht.
Wat niet beweegt is wat het beste vecht.
uitgeverij Atlas, Amsterdam 2006
Fiets
Hij is een zwijgzaam dier van staal en lucht,
zo zul je hem bestijgen en bedwingen:
je benen springveer, voeten vogelvlucht,
de wind zal samen met je spieren zingen,
je hijgt het ritme, achtergrondgerucht,
ik maak en breek mijn evenwicht,
ik trap mijn val onder mij weg, ik schrijd
op jonge wolken door de stad, ik rijd.
uitgeverij Atlas, 2006
No hay comentarios:
Publicar un comentario